Op 28 oktober vond de eerste editie van KankerVrijDag plaats: een dag om aandacht te vragen voor hoe mensen het leven na kanker ervaren én om het leven te vieren dat steeds meer mensen ‘kankervrij’ kunnen zijn.

1,4 miljoen Nederlanders

Naar verwachting stijgt het aantal mensen met kanker de komende tien jaar flink: in 2032 krijgen circa 1,4 miljoen Nederlanders hiermee te maken[1]. Gelukkig worden de vooruitzichten steeds beter en kunnen steeds meer mensen genezen van of leven met hun ziekte – al heeft nog lang niet iedereen dat geluk. Bovendien zegt de meerderheid langdurig negatieve impact van hun ziekte te ervaren. Op ‘KankerVrijDag’, de laatste vrijdag van oktober, vraagt een groep organisaties die zich inzet voor het welzijn van (ex-)kankerpatiënten hier aandacht voor.

Steeds meer overlevers van kanker

Vroeger was een kankerdiagnose vaak een doodvonnis. Dankzij onderzoek en nieuwe behandelmogelijkheden kunnen gelukkig steeds meer mensen genezen van kanker of langdurig verder leven met hun ziekte. Dat blijkt ook uit cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie die het IKNL onlangs publiceerde. Het aantal mensen met kanker dat de eerste vijf jaar na de diagnose nog leeft, is gestegen, evenals het aantal mensen dat na tien jaar nog in leven is.

Hoewel lang nog niet iedereen geneest van kanker, is het goed nieuws dat de gemiddelde levensverwachting stijgt. Daarom is elke laatste vrijdag van oktober vanaf nu ‘KankerVrijDag’: een dag voor iedereen die te maken heeft of heeft gehad met kanker in welke vorm dan ook. Een dag die draait om positiviteit, hoop en het vieren van het leven. En ook een dag waarop zij aandacht vragen voor hoe mensen het leven met en na kanker ervaren.

Een leven lang last van gevolgen

Op deze eerste editie van KankerVrijDag was er specifiek aandacht voor hoe jongeren en jongvolwassenen het leven na kanker ervaren. Zij worden AYA’s (adolescents and young adults) genoemd. Door hun relatief jonge leeftijd hebben zij lang last van de ‘restschade’ van hun ziekte.

“Hun leven is door kanker en de gegeven behandeling op zijn kop gezet op een leeftijd waarop ze studeren, eerste werkervaring opdoen, een huis willen kopen, een gezin starten of juist net een jong gezin hebben,” aldus Anneke Eikelenboom van Stichting Jongeren en Kanker. Anneke weet als ervaringsdeskundige wat de impact van deze restschade kan zijn. “Veel mensen denken dat je na je behandeling weer beter bent en doorgaat met je leven. Maar juist het jaar erna heb ik als zwaarder ervaren dan het jaar waarin ik behandeld ben.” Dat wordt bevestigd door Mildred Klarenbeek van Vereniging Kinderkanker Nederland, die een groot en actief survivornetwerk coördineert. “Het gaat om overleven, doorleven maar vooral over kwaliteit van leven daarna.”

Vieren én vragen

Ook Frits Hirschstein, oprichter van KiKa (Kinderen Kankervrij) pleit voor meer aandacht voor het onderwerp. “We vieren KankerVrijDag met elkaar omdat er gelukkig al veel gebeurt om het leven van survivors na de behandeling te verbeteren. Maar er is nog ontzettend veel te doen. Op medisch gebied, om latere effecten te beperken en voorkomen, maar ook op materieel en sociaal vlak. Onze ambities zijn groot omdat survivors recht hebben op hetzelfde toekomstperspectief als Nederlanders zonder ervaring met (kinder)kanker. Daar staan we bij stil op KankerVrijDag. Om bewustwording te creëren, want survivors worden iedere dag aan de beperkingen en drempels herinnerd.”

Feiten en cijfers

• 830.000 Nederlanders leven met of na kanker. Circa 32.000 van hen zijn tussen de 18 en 39 jaar oud
• De meerderheid van de mensen die kanker heeft gehad ervaart late gevolgen van hun ziekte (65%)
• Veel voorkomende klachten zijn vermoeidheid (68%), verminderde conditie (54%) en seksuele problemen (44%)
• Tijdens de behandeling van hun ziekte ervaart de meerderheid van de patiënten (83%) voldoende steun vanuit hun omgeving. Slechts 49% ervaart nog steun op latere momenten voor de late of langdurige gevolgen van hun ziekte.
• Ruim een derde (35%) van de (ex-)kankerpatiënten voelt zich eenzaam en een kwart (25%) voelt zich niet begrepen als het gaat om hun ziekte. Bijna de helft (48%) geeft aan hun omgeving hier niet mee lastig te willen vallen.

Bronnen: IKNL.nl, NFK.nl/doneer-je-ervaring, stichtingjongerenenkanker.nl

“Hoe is het ermee?”

Borstkanker is de meestvoorkomende kankersoort bij vrouwen, jong en oud. “Bij borstkanker overleeft ongeveer 90% van de patiënten de diagnose en de behandeling[2],” aldus Cristina Guerrero Paez, directeur van Borstkankervereniging Nederland. “Dat is heel erg fijn, maar helaas vaak wel met allerlei klachten en late gevolgen -zowel lichamelijk als psychisch. Daarom steunen wij dit initiatief. Stilstaan bij hoe het met iemand is, is en blijft belangrijk. Dus doe mee en vraag ‘hoe is het ermee?’ aan die persoon in je omgeving.”

Over KankerVrijDag

KankerVrijDag is een awareness dag voor iedereen die ooit te maken heeft gehad met kanker in welke vorm dan ook. Op deze dag staat het leven na kanker centraal. KankerVrijDag vindt elke laatste vrijdag van oktober plaats. De volgende editie is op vrijdag 27 oktober 2023.

Meer informatie vind je op kankervrijdag.nl en op Instagram via @kankervrijdag

Initiatiefnemers

KankerVrijDag is een initiatief van MSD Nederland in samenwerking met Borstkankervereniging Nederland, Stichting Jongeren en Kanker, Vereniging Kinderkanker Nederland en KiKa.

Daarnaast wordt het initiatief mede uitgedragen door diverse (patiënten)organisaties, zoals AYA Foundation, Longkanker Nederland, Stichting Zaadbalkanker en Stichting Red Vulva.

---

[1] Website IKNL – Aantal diagnoses kanker stijgt komend decennium tot 156.000 per jaar (iknl.nl) – geraadpleegd op 13 okt 2022

[2] Website KWF – Overleving van kanker | KWF Kankerbestrijding geraadpleegd op 13 okt 2022